Recensie: Tiewrap – Ik [Hartje] NL

Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan, enz.

Aan dit klassieke gedicht van Marsman moest ik denken bij het beluisteren van Ik [Hartje] NL van Tiewrap. In het gedicht stapelt Marsman allerlei (uiterlijke) clichés m.b.t. Nederland op elkaar. Maar tegelijk doet hij dat op zo’n fraaie beeldende en ritmische wijze dat het niet voor niets een klassiek gedicht geworden is.
Tiewrap, alias Arjen Boerman, heeft een heel album aan Nederland gewijd, maar dan vooral het Nederland van nu, zoals hij dat ervaart en beschouwt: liefdevol én kritisch.
Tiewrap maakt nederlandstalige hiphop. De term ‘nederhop’ krijgt zo door het onderwerp van het album hier nog een extra betekenislaag…
In het intro Fundament zet hij direct de toon. Je hoort kikkergeluiden, die al snel overstemd worden door een beat, die veel weg heeft van een heimachine. En jawel, daar klinkt de tekst: Zoals Nederland vaak palen als basis heeft,  wil ik een plaat over mijn vaderland aanvangen  met het verlangen…

Tekstueel pakt Tiewrap vervolgens behoorlijk uit met Nederland is lang en blond en vooral met Plat, vlak, laag. Toch vind ik het soms ook wat te voorspelbaar qua metaforen en beelden. En net als ik dat denk, klinkt er opeens ergens ‘regen: vloeibare zegen‘. Dat vind ik dan juist weer zo’n ontroerend mooie omschrijving.
De flow van Arjen is ook niet altijd top en de klemtóón valt nog wel eens verkeerd. In die zin is het een goede keuze om – geheel in hiphoptraditie – de nodige gasten uit te nodigen. Ik kende ze niet, maar rappers als Martee, Michaël Gabriël en Original Atalaya hebben een veel vloeiender flow. Dan veer ik op en schudt mijn hoofd automatisch heen en weer. Eigenlijk is het bij Boerman zelf vaker spoken word dan rap.

Muzikaal is het bij Boerman wél dik in orde. Van oorsprong is hij drummer/percussionist en dat kun je merken. Menigmaal komen er verrassende ritmes om de hoek kijken en swingt het meer dan behoorlijk. Een mooi voorbeeld is de instrumental Klompendans, waarvoor Boerman een stel klompen aanschafte, er mee door z’n studentenhuis kloste, dat geluid opnam en het vervolgens manipuleerde en aanvulde met vette synths. Gaaf gedaan! Electro vermengd met gewone instrumenten: je zou het folktronica mogen noemen.
Sowieso is Boerman een master in het verwerken van allerlei geluiden, zoals schaatsgeluiden in IJspret, een pingpongballetje in Boterham met pindakaas en hagelslag en regengeluiden in Regen van rust. Ik moest regelmatig denken aan Weerthof, die een ware sound designer is. Het sterke aan Weerthof is dat hij dit koppelt aan absurde en soms krankzinnige teksten, terwijl Tiewrap vaak netjes binnen de lijntjes blijft. Wat mij betreft, is hier nog winst te halen.

Over gastrollen gesproken… Eén van de allermooiste liedjes op het album is Stoepgroente. Boerman beperkt zich hier tot het ritmische deel. Bas, gitaar en synth worden bespeeld door Laura Piovan, maar de glansrol vervult Judith Moerman a.k.a. Jester of the King. Zij schreef de mooie tekst over het groen in het stedelijk landschap, dat ze zo teder ‘stoepgroente’ noemt. Bovendien heeft ze een werkelijk heerlijke stem.
Ook Bloem van Europa moet vermeld worden. Die titel klinkt natuurlijk wat naar Spinvis, maar het is vooral een ode aan het ene meisje waar Boerman naar uitziet en alles voor over heeft. Hiphop staat zacht gezegd niet bekend om z’n vrouwvriendelijkheid, maar dit is een soort ‘hoofse liefde’ avant la lettre: de vrouw wordt hooggehouden en geëerd. Een verademing!

Terug naar het thema van de plaat: een liefdevolle en kritische beschouwing van ons land. Daarbij wordt de zgn. ‘multiculturele samenleving’ ook niet vergeten. Tiewrap maakt dit aangenaam klein in Eén koekje bij de koffie met het aanstekelijke refrein:

Eén koekje bij de koffie (3x)
‘k lust er eig’lijk nog wel één
Eén koekje bij de koffie (3x)
mag ik nog een koekje erbij?

Het drukt onze zuinigheid en benepenheid t.a.v. onze allochtone medeburgers fraai uit. En het wordt nog leuker als de Braziliaanse Nederlander Atalaya zijn beleving rapt:

goed dan, morgenavond half 8,
geen minuutje later omdat het niet in de agenda past,
en ja daar zitten we, koetjes en de kallefjes,
het weer, en de voetballende mannetjes,
want dat doen we graag, spuien met die gal
hier is het zo, de beste coaches staan aan wal
eigenlijk, is dat zo overal
Ook in Brazilië kijken we graag voetbal
Ja, soms zijn we niet verschillend,
behalve op bezoek, want ik heb niks te willen
krijg ik dan een koffie, mag ik vrij zijn in de suiker,
een tweede koekje mag ik niet

Het gastronomische thema wordt opnieuw ter hand genomen in Hollandse pot. Ik vind hier de accordeon met de Arabische melodie in het refrein weer goed gevonden!
Dat geldt ook voor de kerkklok en het kerkorgel in De God van Nederland. Tekstueel had het daar dan juist weer diepgaander gekund.

Kortom: Tiewrap heeft een charmant conceptalbum gemaakt, met vooral muzikaal gezien leuke vondsten. Nog wat meer gastrappers en -zangeressen bij een volgend album is aan te bevelen! Boerman heeft zelf ritmisch en productioneel in ieder geval genoeg in huis!