on the threshold of beauty

`on the threshold of beauty science and art collaborate’ – Edgard Varèse

Kijk, dat is natuurlijk leuk en aardig, dat de dance-wereld tegenwoordig gedomineerd wordt door Nederlandse dj’s (Tiesto, van Buuren, Afrojack, Hardwell), maar wat die jongens met hun dure sportwagens, privéjets en mobiele harde schijven doen is in de verste verte niet meer te vergelijken met en zeker niet zo avontuurlijk als wat de eerste pioniers van de electronische muziek ooit deden. Ik weet niet of je het weet, maar electronische muziek is niet iets van de laatste tien a twintig jaar, maar was er al ver voor de jaren `50 van de vorige eeuw, eigenlijk al vanaf het moment dat er electronische apparaten en meetapparatuur werden gemaakt.

Kees Tazelaar houdt zich sinds de jaren `80 professioneel met electronische muziek bezig. Hij heeft gestudeerd aan het instituut voor Sonology in Utrecht (jazeker, dat bestaat), waar hij sinds 2006 ook de scepter zwaait. Als hoogleraar heeft hij er les in gegeven aan diverse universiteiten, ook in het buitenland. En hij is natuurlijk ook zelf componist.

De laatste tien jaar heeft Tazelaar (ondermeer) besteed aan een diepgaande studie naar de oorsprong van de electronische muziek, meer in het bijzonder in Nederland, en specifiek: gekoppeld aan het natuurkundig laboratorium (kortweg Natlab) van Philips. De resultaten van zijn onderzoek hebben zijn neerslag gevonden in het lijvige werk `On the threshold of beauty‘ (ondertitel: Philips and the origins of electronic music in the netherlands 1925-1965). Bezoek eens de website die bij het boek hoort, je kunt daar nl. ook een aantal interessante geluidsfragmenten beluisteren (onmisbaar bij een werk als dit ).

De presentatie van het boek vond deze week plaats in het Rotterdamse underground-centrum WORM. Daarbij toonde Kees onder andere het onderstaande filmpje, over het Natlab. Het is een prachtige filmpje dat een leuk inkijkje geeft in hoe het er daar toen aan toeging. De gortdroge wetenschappers (o.a.Tom Dissevelt) die aan het woord zijn maken het best een grappig filmpje. Maar wat bij mij vooral bleef hangen: wat moet dat een bijzondere tijd geweest zijn, waarin het zoveel moeite kostte om de eerste schreden te zetten op een ongewis pad; en dat in vergelijking met het gemak waarmee tegenwoordig met een draai aan een knop of een klik met een muis hele effectenbakken worden opgeroepen. Het zijn compleet tegengestelde werelden, de vroege electronica pioniers en de huidige dance-dj’s, die m.i. ook maar weinig met elkaar te maken hebben. Maar de experimenten van deze heren, in lang vervlogen tijden, zijn wel van grote invloed geweest. Het is mooi dat dat bijzondere verhaal eens onder het stof vandaan gehaald wordt. Bedankt Kees Tazelaar.