recensie: Banabila & Machinefabriek

Michel Banabila en Rutger Zuydervelt. Twee namen van betekenis in de Rotterdamse muziekwereld. Twee mannen die ik muzikaal gezien hoog heb zitten. Twee mannen ook met een schier onstuitbare productiedrift. Check hun beider discografie maar eens voor de gein: Banabila / Machinefabriek.

Hoewel je zeker overlap kunt ontdekken tussen het werk van beide heren, zijn de verschillen toch ook groot. Dat maakt zo’n samenwerking des te interessanter. Dat het desondanks toch zo lang heeft geduurd voor de twee de handen ineen staken zal met hun ongelofelijk drukke agenda’s te maken hebben gehad. Naast hun solowerk en talloze samenwerkingsprojecten met andere muzikanten maken de heren ook nog regelmatig een soundtrack, muziek voor kunstinstallaties, dansvoorstellingen, etc. etc. Als het in september 2012 dan eindelijk zo ver komt en de heren aanvankelijk besluiten het rustig aan te pakken, blijkt er plots een vonk over te slaan die zo sterk is dat het project in no-time tot stand komt. En veel eerder dan verwacht ligt het album, simpelweg getiteld Banabila & Machinefabriek, 12 december aanstaande in de winkel.

Zoals het zo vaak gaat in de wereld van de electronische muziek werden driftig bestanden uitgewisseld en werd er door beide heren laag voor laag gebouwd aan de tracks, met als resultaat een ruim 40 minuten durende reis door warme drones, mysterieuze bliepjes en kraakjes en uitbarstingen van digitale noise. Het is geen makkelijke, toegankelijke plaat geworden. Van Machinefabriek zijn we wel wat zwaarder en experimenteel werk gewend, hoewel het voor mij persoonlijk vaak wel rustgevende muziek is door de uitgesponnen drones die hij vaak gebruikt. Banabila zit meestal meer in de (experimentele) jazzhoek – al bevat zijn laatste release Gardening voornamelijk soundscaping en fieldrecording. Op dit album vinden beide componisten elkaar in het abstracte schilderen met geluid, zogezegd. Referenties waar ik aan moet denken zijn bijvoorbeeld vroege pioniers van de electronische muziek als Eliane Radigue en Pauline Oliveros, hoewel Banabila en Zuydervelt het een stuk minder abstract houden.

Banabila foto door Jacky van Dijk

Met Ascend wordt het album rustig en stemmig geopend. Het kan nog alle kanten opgaan. Slow Wave I zet de toon voor de rest van het album: spannende, donkere en toch warme drones (die zijn vast van Rutger), electronische `crickle crackle’ noise, mysterieuze geluidjes, vervormde synths (ik vermoed van Michel, maar wellicht weer gemoduleerd door Rutger). Je herkent elementen van beiden terug in de muziek en toch is het lastig te bepalen wat precies van wie komt. Fälschungen is een kort intermezzo (hoofdzakelijk soundscaping en fieldrecording), waarna Dead Air de trommelvliezen mag tarten met digitale noise die niet van de poes is. Dit vraagt even wat omschakelijk, toch is het niet alleen maar `herrie’, het is een contrastrijk nummer waarbij het haast etherische tweede deel naar mijn mening nog mooier wordt door de noise die eraan vooraf gaat. Bij Bad Wiring (het op een na laatste nummer) gebeurd dit nog eens, maar dan andersom. Van een rustig begin ontaardt dit stuk in pure digitale noise – de hoge piepjes doen letterlijk pijn aan de oren – om vervolgens weer te vervagen in een Eliane Radigue achtige resonerende toon. Descend doet het omgekeerde van Ascend (hoe kan het ook anders); het geeft weer houvast, brengt je met beide benen op de grond om je dan langzaam weer los te laten in de realiteit.

Banabila & Machinefabriek is geen instapalbum als het gaat om deze artiesten. Een sticker `for experienced listeners’ had er wel op gemogen, zij het niet dat dat enorme afbreuk had gedaan aan de strakke en minimale vormgeving (ook weer door beide heren samen verzorgt, Banabila de foto’s en Zuydervelt het design). Voor wie enigszins thuis is in de wereld van avantgardistische experimentele electronische muziek is het zeker een aanrader, en verder voor iedereen die zijn muzikale horizon wil verbreden.

release: 12-12-2012 (self released)

Het album is momenteel in zijn geheel te beluisteren op de Luisterpaal, hoewel je het daar eigenlijk niet op kunt beoordelen natuurlijk. Bestellen kan hier.