recensie: Arafúra – Humores I – IV

Soms lijkt het alsof ik hier op Mousique voortdurend wil aantonen dat we in ons eigen land goede muzikale acts heb. Ook nu weer zal ik een Nederlandse artiest bespreken. Het gaat hier om Arafúra: een ambientproject van Michel de Jong uit Tilburg. Ik wil in mijn verhaal niet te lang in eigen land blijven hangen, maar het mag toch wonderlijk genoemd worden dat deze muziek, die beelden van prachtige natuurlandschappen oproept, uit Tilburg komt. Dat is namelijk niet de meest inspirerende stad.

Dat ik het niet te lang over Nederland en muziek wil hebben,  heeft te maken met de aard van deze muziek. Zoals gezegd gaat het hier over ambient. En ambient heeft een soort ‘overstijgend’ geluid, het geluid van een universele droomtoestand, een verlangen naar iets transcendents, noem het zoals je wilt. Lang niet iedereen kan dit gezweef waarderen, maar met een nationaal gevoel heeft deze sound in ieder geval weinig te maken. Ik ben me nu een aantal jaar aan het verdiepen in ambientmuziek en het is een spannend genre. Spannend, in die zin dat de muziek spannend kan klinken. Maar ook in die zin dat het een beetje twee kanten uit kan gaan. Ambient kan namelijk een perfect resultaat, zelfs een bijna heilig geluid hebben. Een voorbeeld hiervan is wat mij betreft Stars of the Lid. Vaak kaal en uitgesponnen, maar in staat om twee uur lang heel diep te raken. Muziek waarbij je het gevoel krijgt dat wanneer iemand er iets aan zou veranderen, hij een grote zonde zou begaan. Ook muziek waarbij je het gevoel krijgt iets belangrijks te missen als je niet aandachtig genoeg luitert. Deze bijzondere kracht van ambientmuziek, draagt al een gevaar in zich. Want het is erg vervelend als je het gevoel hebt dat je van alles mist als je niet goed oplet, maar er ook nog eens van alles blijkt te missen als je wel oplet. Dat kan namelijk ook. Die ambient kun je langdradig noemen. Soms zelfs ronduit saai. Dit is overigens een gevoelskwestie en kan ook niet helemaal onder woorden brengen waarin dit verschil nou precies zit.

Dit werk van Arafúra heet Humores I – IV. De vier muziekstukken zijn gebaseerd op een theorie over het menselijk leven uit de oudheid van de dokters Hippocrates van Kos en Claudius Galenus. Elk muziekstuk staat voor een fase uit het leven van een mens. Voor elk van deze fasen is hier ook nog eens schitterend artwork gemaakt.

Het lijkt erop dat Michel goed heeft geluisterd naar Riceboy Sleeps van Jónsi & Alex. Het is in ieder geval de duidelijkste associatie die ik erbij krijg. Riceboy Sleeps staat vol met lange uitgesponnen sferische stukken met o.a. strijkers en een koor. De muziekstukken klonken als uitgesponnen intro’s van Sigur Rós-nummers (geen toeval, want Jónsi is zanger van deze band). Humores I – IV heeft een soortgelijke sfeer. De nummers van Sigur Rós werken alleen vaak naar een climax toe en dat gebeurt hier dus niet. Daar moet je mee kunnen leven. De muziekstukken van Arafúra gaan ook die kant uit: ze lijken iets groots aan te kondigen, of op iets groots terug te kijken. De grote gebeurtenis zelf, de climax, komt alleen niet. Michel de Jong omschrijft de muziek zelf dan ook als ‘the serene calmth before the social storm’. Dit dekt de lading ook wel.

Bij Riceboy Sleeps van Jónsi & Alex gaat de muziek soms naar de langdradige kant. De plaat duurt ruim een uur en dat er iets te gebeuren staat wat maar niet gebeurt, blijft even spannend, maar wordt op den duur wat saai. De sfeer op Humores I – IV is zoals eerder gemeld vergelijkbaar. Het goede nieuws is dat het hier veel beter uitpakt. Ook op deze plaat staat iets te gebeuren wat maar niet gebeurt. En of dat nou een ‘social storm’ is of iets anders, maakt niet gek veel uit. In deze vier nummers blijft het namelijk spannend genoeg om daar zelf over na te denken, naar te verlangen en om daar beelden bij te vormen. En als er dan toch een gebeurtenis, ‘social storm’ of climax te vinden is op deze plaat, is het wel het slotstuk waarin de zang van Marcia Sela een nadrukkelijke rol speelt en het piepgeluid van een hartslagcomputer in een ziekenhuis de sfeer van de laatste levensfase indrukwekkend overbrengt.

Op Bandcamp is het album te beluisteren, te bestellen of te downloaden.

Advertenties