Vanochtend had ik een leuk gesprekje met organist Wim, die af en toe ook deze site komt checken. We spraken over orgelmuziek en orgels in de popmuziek. Nog niet zo gek lang geleden had ik een gruwelijke hekel aan orgelmuziek. Laat ik het houden op een muzikaal jeugd´trauma´. Wie toen had beweerd dat ik ooit eens een ode aan het orgel zou schrijven, zou ik raar aangekeken hebben. Maar sinds een aantal jaren kan ik het orgel wat meer waarderen. Nee, ik zal nog steeds niet snel naar een orgelconcert gaan. Maar als begeleidend instrument kan ik er op zijn tijd steeds meer van genieten. En er zijn orgels en orgels natuurlijk. De Hammond B3 -orgeltjes die veel in oude gospel – en soulmuziek werd gebruikt, heb ik altijd geweldig gevonden. Maar tegenwoordig duikt ook meer en meer het pijporgel / kerkorgel op in de popmuziek. En dat pakt vaak verrassend uit. Hieronder een aantal clipjes om van te genieten (en aanvullen in de comments mag ook!).
A Whiter Shade Of Pale van Procul Harum is natuurlijk een iconisch nummer. Het is onlosmakelijk verbonden aan de popmuziek van de sixties, maar in het nummer is de invloed van Bach prominent aanwezig. Hier een versie van een live/optreden uit 2008:
In 1970 stond Mijn Gebed van D.C. Lewis maandenlang op nummer 1 in de Top 40. Naast D.C Lewis horen we Feike Asma (zeg maar de Mark Knopfler van het orgel) losgaan.
Good old Johnny Cash maakt in zijn reeks American Recordings ook een aantal keren gebruik van het orgel: Oh Danny Boy, the pipes, the pipes are calling…
Booker T & The MG’s zijn een legendarische soulband van het al even legendarische Stax label. Het bijzondere was, dat zij instrumentale soulmuziek maakten. Een prominente rol was daarbij weggelegd voor Booker T. op het Hammondorgel. Grootste hit van de band was Green Onions, een nummer dat ‘per ongeluk’ tijdens een jamsessie is ontstaan en zonder medeweten van de band opgenomen werd.
Iemand wiens naam op Mousique al flink wat keren gevallen is, is Minco Eggersman (zie ons grote ME interview hier). Ook hij weet raad met het orgel. Deze week werd trouwens bekend gemaakt dat ME een publishing deal heeft gesloten met Bandcamp!
En tot slot Arcade Fire. Deze groep heb ik de afgelopen jaren links laten liggen. Het leek me gewoon om één of andere reden niet zo de moeite waard, ondanks alle lyrische recensies. Ik had een enkel nummer gehoord en was niet onder de indruk. Totdat collega Mousiquant David het nummer Intervention liet horen en ik werkelijk weggeblazen werd. Blown away door het orgel, maar ook door de song zelf. Koptelefoon op, geluid hard, ogen dicht en luisteren maar!
mousique.nl 
Je hebt er wel werk van gemaakt zeg, waar een babbeltje al niet toe kan leiden.
Het orgel op zichzelf bied vele mogelijkheden, maar in combinatie met allerlei andere instrumenten is heel veel mogelijk en kan er veel verrassende muziek ontstaan.
Gelukkig zijn daar ook de nodige voorbeelden van.
Wim.
🙂 Ach, het was zo gepiept en erg leuk om te doen!
Toen je begon over het orgel (leuk, ik heb ook zo’n trauma) moest ik direkt denken aan Intervention van Arcade Fire! Afgezien van dit nummer raad ik je toch sterk aan de rest van Arcade Fire ook keihard en met koptelefoon op (of niet) te gaan luisteren, want het is echt zonde om deze muziek links te laten liggen Daniel !!! Geloof me.
Amen (gepast woord hier!:)) Arcade Fire is echt geweldig. ‘No Cars Go’ bezorgt mij iedere keer kippenvel. Maar geen orgel daar.
Ja, klopt. Dankzij dit nummer heb ik die band ontdekt en inmiddels ‘Neon Bible’ in huis. Na een paar keer draaien is het bijna verslavend…
Het eerste volwaardige album van Arcade Fire, ‘Funeral’ vind ik nog steeds het allerbest. Ik weet nog dat ik dat voor het eerst luisterde bij Concerto in Amsterdam en ter plekke weggeblazen werd. Wat een intensiteit en wat een aangrijpende thematiek ook (de plaat is een soort requiem). Dat eerste nummer alleen al, ook geen orgel, maar wel een piano, gitaar, stuwende drums en viool. Zo heerlijk opzwepend ook:
Via Facebook kwamen nog wat reacties binnen, w.o. dit prachtige nummer van Nelly Furtado (met dank aan Ron Becker):
En deze, via Jorris Hoste: Rick Wakeman en Yes:
ja, ik vind het nummer My body is a cage van dezelfde cd van Arcade Fire, met een nog vetter orgel, zelfs nog mooier
Zeker ook mooi, maar Intervention vind ik qua melodie meeslepender. Maar hier issie:
Ik luister het eigenlijk vrijwel nooit meer, maar hier is van hun beste album Origin of Symmetry het nummer Megalomania:
Dit was de eerste keer dat ik een orgel in popmuziek hoorde. Opgenomen in een kerk waar men naderhand niet blij was met deze opname gezien de tekst van het lied (weet niet meer welke kerk het was). Ben op het moment veel meer into Arcade Fire. Goed dat je die genoemd hebt, Daniel.
Mooi item. Ik hoor natuurlijk nog genoeg orgel 😉 Uiteindelijk is het een fantastisch instrument, omdat er zoveel klankkleur inzit. Een goede vriend van me heeft me ook leren luisteren naar de Franse klassieke orgelmuziek van Cesar Franck, Guilmant en Widor.
Tijdens mijn middelbare schooltijd werd opeens Kajem zeer populair in refo-kringen (waar ik toen wel tegen aanschurkte…). Dit betrof de populaire organist Klaas Jan Mulder die de toetsenist van Kayak, Ton Scherpenzeel (tegenwoordig in het combo van Youp van ’t Hek) en nog een slagwerker, waarvan mij de naam ontschoten is. Dat Kajem was wel een geinig concept. Maar toen ik ze live zag, vond ik Klaas Jan alleen op het orgel in de Laurenskerk in Rotterdam een stuk indrukwekkender dan dat kleine pijporgeltje met die synths en wat voorzichtige roffeltjes op een drumstel.
Jullie hebben al mooie clipjes laten horen over orgels in de popmuziek. Er schiet mij niet echt iets nieuws te binnen, behalve mijn held Meindert Talma, die natuurlijk op ‘Nu geloof ik wat er in de Bijbel staat’ elk liedje introduceert met een gesproken tekst over een heerlijk harmonium heen. Helaas zijn daar geen clipjes van. Wel een lang fragment uit de theatertournee ‘Laat het orgel jammeren’:
Kajem in de Hooglandse Kerk in Leiden was toch wel indrukwekkend hoor! En behoorlijk vervreemdend; een onzichtbare man die ergens het grote orgel bespeelde, en beneden op de vloer een drummer en synth. Jaren later vraag ik me af hoe ze dat in die tijd uberhaupt live synch hebben kunnen spelen in die galmbak..
Nou dan had jij een leukere opstelling. In de Laurenskerk speelden Mulder zo’n Johannes pijporgel, met Scherpenzeel op toetsen en nog een drummer, waarvan ik de naam niet meer weet. Ze zaten allen op hetzelfde podium. Het grote kerkorgel bespeelde Mulder alleen, zonder de rest. Maar ja, dat hoefde ook helemaal niet, want het betrof de bekende Toccate uit Symfonie nr. 5. Deze dus:
(bij je Toccata mag ik niet reageren, dus nu bij Ome Talma)
Ja, heerlijk hoe Toccata uit Symfonie nr. 5 bij Kajem op plaat staat. Met zo’n heerlijke zweepslag-snare. Dat geluid heeft me ooit -toen ik echt nog niks van mixen enzo wist- nog geinspireerd deze te maken: http://weerthof.bandcamp.com/track/mensenorgel. Met riedeltje uit Antonio Cabezon’s Dic nobis Maria. (ook al zo mooi: http://www.youtube.com/watch?v=tHoXn_dQQGY)
‘Inspired by Kajem’: heerlijk! Klaas Jan Mulder moest eens weten… (of weet hij het?)
Dank heren, voor deze mooie aanvullingen! Op FB werd Muse ook al genoemd, naast dr Lonnie Smith. En ook het nummer Judas Iscariot van Rick Wakeman. Dat laatste is een heftig nummer van maar liefst 12:24 minuten. Niet te vinden op Youtube, wel op Spotify.
Kajem kan ik me ook herinneren; had en heb ik hélémaal niets mee.Geef mij dan maar Meindert Talma!
En wat vinden alle Arcade Fire fans van hun nieuwste cd? Ben wel benieuwd, weinig over gelezen tot nog toe op Mousique!
Er komt er volgend jaar één uit. Bedoel je die? Die is toch niet te beluisteren? Of bedoel je The Suburbs? Die is prachtig! 🙂
https://mousique.wordpress.com/2010/12/03/the-national-arcade-fire-giant-sand/
Ik dacht ook al: die is hier toch besproken?! De Wolvenman moet óf beter lezen óf beter onthouden 😉
The Suburbs is trouwens ook erg goed. Heerlijke automuziek ook, kan ik je vertellen.
Ha, idd ik bedoelde The Suburbs! Die had ik dus idd gemist! (al is het dan ook maar een mini-recensie)
Tja, het zijn niet allemaal zulke zwamneuzen als wij… 😉
🙂 Haha, maar als ik het dus goed begrijp vind Peter de laatste van AF hun beste en jij hun eerste?
Wat Peter (nu) vindt, kan ik niet voor hem bepalen, maar binnen het prachtige oeuvre van AF is het debuutalbum mij nog steeds het allerliefst.
ik zal dan maar even namens mezelf reageren: ik vind de debuutplaat ook het allermooist (en vooral allerbijzonderst). maar Neon Bible spreekt mij weer minder aan (maar zeker niet slecht) en ik vind The Suburbs een sterke volgende stap, waar het beste van beiden naar voren komt.
Wat kan die mijnheer Tuin het toch allemaal op Hegeliaanse wijze aan elkaar verbinden… Petje af voor Peter!
De Ziekte van Branden
Ik lijd aan de ziekte
Van branden ook wel de
Spindelziekte genoemd
Als een speurder
Ga ik files af en
Luister goed
Zit er wat tussen
Voor mijn hongerige
Oldschool Arcam
Jazzkamermuziekavantrock
Ben een alleseter
Dub soms ook een beetje
Wat bitjes meer
Wil niet lukken in
Het oude kamp
Moet dan streamen
En ga als een
Speer digitaal
Remasterziekte is
Een besmetting
Die hardnekkig is
Sta er vaak
Van te kijken
Luister dan niet
Herken vaak
Soortgenoten die
Blik in de ogen
Ga nu B3tje doen Scott,
ELP, Smith en Tante
Cor in het tuinkamertje
Man wat een
Lesley geluid
Hees maar gaaf
Beleef nu heel
Anders Poulenc
Concerto Pour Orgue
Dit is ook een fijn nummer, trouwens…
aardig gedicht, pojo. wie schreef het?
Tnx Daniël voor het fijne artikel, en allen voor d’n vele mooie orgelfeestjes! Hier mijn kleine duit in het zakje (alhoewel strikt genomen geen popmuziek) : http://www.youtube.com/watch?v=28fk5jVxE2E
Dank Michiel, wat een geweldig nummer en wat prachtig gefilmd – Dogma! – in een al even mooie kerk.
Hi, leuke item hier (gevonden via een link op de Subjectivisten).
Nog een bijdrage: van de CD Decorum van Katel het nummer “Tombe dans l’escalier” met alleen orgel als begeleiding. De andere 10 nummer zijn ook van harte aanebevolen.
@ Weerthof en Marinus: dank voor jullie reacties.
Hier nog een toegift:
Riders on the storm The Doors http://youtu.be/5qRJIBtbc2c
Nou, dan moet deze ook maar: Close To The Edge van Yes. Vanaf 8:00… Hoogtepunt vanaf 12:12. Rick Wakeman als Feike Asma.
HEERLIJK orgel inderdaad! En Feike Asma rules, eh ruled! (Jan J. van den Berg trouwens ook: uitmuntend Bach-vertolker en voorheen organist van de Nieuwe Kerk te Delft, tevens pianoleraar van mijn lieve moeder vroeger). Waarvan acte!
Pingback: De Vingerhoed: Ray Manzarek | mousique.nl
Pingback: Recensie: Anna von Hausswolff – Ceremony | mousique.nl